Ατταπουλγίτης

Ο ατταπουλγίτης είναι ένα ένυδρο αργιλοπυριτικό ορυκτό, με χημικό τύπο (Mg,Al)₂Si₄O₁₀(OH)·4(H₂O), που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα μεγάλη ικανότητα προσρόφησης νερού.
Πολλές φορές για τον ατταπουλγίτη, χρησιμοποιείται και ο όρος παλυγκορσκίτης.

Ο ατταπουλγίτης είναι λευκού έως τεφρού χρώματος, και σχηματίζει σανιδοειδείς έως ινώδεις κρυστάλλους, με γεώδη έως στιφρή λάμψη.
Ο ατταπουλγίτης ανήκει στην ομάδα των αργιλικών ορυκτών, με δομή 2:1, δηλαδή δύο φύλλα τετραέδρων πυριτίου εμπεριέχουν ένα φύλλο οκταέδρων αργιλίου και μαγνησίου.

Κρυσταλλική δομή ατταπουλγίτη

Ιδιότητες και χρήσεις ατταπουλγίτη
Έχει ικανότητα διασποράς, αντοχή σε υψηλές θερμοκρασίες, αντοχή σε αλμυρό και αλκαλικό περιβάλλον, υψηλή απορροφητικότητα και ικανότητα αποχρωματισμού, θιξοτροπικές ιδιότητες.
Σε δομικά υλικά, γεωτρήσεις, γεωργία, κτηνοτροφία, υφάσματα, λεύκανση, επεξεργασία ύδατος, απορρυπαντικά, καλλυντικά, για μοριακό διαχωρισμό, ως υγροσκοπικό μέσο, σε πλαστικά και ελαστικά.

Παρουσία κοιτασμάτων ατταπουλγίτη στην Ελλάδα

Μεγάλα αποθέματα υψηλής ποιότητας ατταπουλγίτη υπάρχουν ΝΑ των Γρεβενών, στη λεκάνη του Βεντζίου. Ο ατταπουλγίτης συνοδεύεται από σαπωνίτη (Mg-Fe-σμεκτίτης). Τα δύο ορυκτά παρουσιάζουν εξαιρετικές απορροφητικές και θιξοτροπικές ιδιότητες. Τα ενδεικτικά αποθέματα του αταπουλγίτη είναι 6 εκατ. τόνοι, του σαπωνίτη 4 εκατ. τόνοι και της ενδοστρωματωμένης φάσης τους 3 εκατ. τόνοι.

Εξόρυξη και παραγωγή ατταπουλγίτη

H εταιρία ΓΕΩΕΛΛΑΣ εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα των Γρεβενών από τις θέσεις Πευκάκι (έκταση 0,4 km2, με μέσο πάχος στρωμάτων αταπουλγίτη 10 m) και Πυλωροί (έκταση 1 km², με μέσο πάχος 18 m).

Η πρώτη ύλη από τα λατομεία μεταφέρεται στο εργοστάσιο επεξεργασίας, που βρίσκεται στην Κνίδη Γρεβενών. Τα κοιτάσµατα ατταπουλγίτη και σαπωνίτη της ΓΕΩΕΛΛΑΣ είναι υψηλής ποιότητας, τα µοναδικά στην Ευρώπη και από τα µεγαλύτερα παγκοσµίως. Τα προϊόντα της εταιρείας προορίζονται κυρίως για χρήσεις που εκµεταλλεύονται τις απορροφητικές και θιξοτροπικές τους ιδιότητες. Το µεγαλύτερο τµήµα της παραγωγής προορίζεται για εξαγωγή, ενώ αξιόλογες είναι και οι ποσότητες που διατίθενται στην εγχώρια αγορά. Ήδη τα επεξεργασµένα στη σύγχρονη µονάδα προϊόντα ατταπουλγίτη καλύπτουν ανάγκες της χηµικής, κατασκευαστικής βιοµηχανίας και της βιοµηχανίας ζωοτροφών, σαν συνεκτικό υλικό για χρήση σε µοριακά φίλτρα, βοηθητικό ροής/anti-cakingagents και άλλες εφαρµογές. Επίσης επεξεργασµένα προϊόντα ατταπουλγίτη χρησιµοποιούνται ως αποχρωστικές γαίες σπορελαίων και λιπαντικών, καλύπτοντας ανάγκες ραφιναριών και διυλιστηρίων. Άλλες χρήσεις απορροφητικών προϊόντων ατταπουλγίτη είναι ως φορείς αγροχηµικών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, βιοµηχανικά απορροφητικά, άµµοι υγιεινής και άλλα.

Το 2013 η ΓΕΩΕΛΛΑΣ διατήρησε την ανοδική της πορεία, με όγκο πωλήσεων σε τελικά προϊόντα που άγγιξε τους 19.000 τόνους και η εξόρυξη πρώτης ύλης τους 20.000 τόνους.

Πηγή: orykta.gr

Σύγγριση Ατταπουλγίτη-Ζεόλιθου

Ο ατταπουλγίτης συχνά εφαρμόζεται σε παραγωγές που χρησιμοποιούνταν παλιότερα άλλα προϊόντα, όπως αυτά που περιέχουν το πέτρωμα του ζεόλιθου. Ωστόσο, τα ειδικά χαρακτηριστικά του πετρώματος, και κυρίως η κατά πολύ μεγαλύτερη ειδική επιφάνεια του ατταπουλγίτη, συμβάλλουν στην αισθητά καλύτερη απόδοση της εφαρμογής του έναντι του ζεόλιθου.
Η ειδική επιφάνεια του ατταπουλγίτη ξεπερνάει τα 220 m2/gr (τετραγωνικά μέτρα ανά γραμμάριο), έναντι των 40 m2/gr του ζεόλιθου. Με απλά λόγια, αν “ξεδιπλώναμε” τα μορια ενός γραμμαρίου ατταπουλγίτη, τα οποία έχουν μορφή “φύλλων”, και τα βάζαμε το ένα δίπλα στο άλλο, θα καλύπταμε συνολικά επιφάνεια 220 τετραγωνικών μέτρων. Σε κάτι αντίστοιχο στον ζεόλιθο θα καλύπταμε 40 τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας.
Αποτέλεσμα του παραπάνω γεγονότος είναι ο ατταπουλγίτης να έχει μεγαλύτερη ικανότητα συγκράτησης της υγρασίας του εδάφους από τον ζεόλιθο. Έτσι, πετυχαίνουμε σημαντική μείωση στη χρήση νερού (λιγότερο συχνή άρδευση), μειώνουμε δηλαδή την υδροφοβικότητα.
Παράλληλα, λόγω της μεγαλύτερης ειδικής επιφάνειας, στην ίδια επιφάνεια καλλιέργειας χρειαζόμαστε μικρότερη ποσότητα ατταπουλγίτη σε σχέση με τον ζεόλιθο για να είναι η εφαρμογή του στα επιθυμητά επίπεδα. Συνεπώς, παρόλο που ο ατταπουλγίτης έχει μεγαλύτερη τιμή ανά μονάδα βάρους (ανά κιλό) από τον ζεόλιθο, τελικά η εφαρμογή του είναι οικονομικότερη από του ζεόλιθου, αφού χρησιμοποιούνται πολύ μικρότερες ποσότητες με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Ο ατταπουλγίτης, επίσης, υπερέχει στον μηχανισμό εδαφοβελτίωσης, αφού περιέχει και αποδεσμεύει στην καλλιέργεια περισσότερα ιχνοστοιχεία έναντι του ζεόλιθου.
Επιπλέον, τα προϊόντα της οικογένειας Aglev SI είναι πιστοποιημένα με ISO 9001-2008:HAACP. Η εξόρυξη του ατταπουλγίτη γίνεται στο εργοστάσιο της GeoHellas στα Γρεβενά, όπως επίσης και η επεξεργασία του αλλά και όλες οι αναλύσεις για ανεπιθύμητες ουσίες, σε αντίθεση με τα περισσότερα προϊόντα ζεόλιθου που παράγονται στο εξωτερικό, πολλά εκ των οποίων δεν φέρουν καμία πιστοποίηση.
Στον παρακάτω πίνακα μπορείτε να βρείτε μια σύντομη σύγκριση του ατταπουλγίτη με τον ζεόλιθο στο σύνολο των χαρακτηριστικών τους.