Βιολογικά - φυτοπροστατευτικά σκευάσματα στη γεωργία.

Βιο - φυτοπροστατευτικά σκευάσματα στη σύγχρονη γεωργία με έμφαση στα εντομοκτόνα

Η νέα Κοινοτική Αγροτική Πολιτική (Κ.Α.Π) στο πλαίσιο της ''Πράσινης Συμφωνίας'' (Green Deal) προωθεί τον περιορισμό της χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων (ΦΠ) για τη μείωση του κινδύνου για το περιβάλλον και τον άνθρωπο και ενισχύει περαιτέρω τη βιολογική γεωργία, με βάση συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους και μετρήσιμους δείκτες. Στις νέες απαιτήσεις που διαμορφώνονται για τη σύγχρονη φυτοπροστασία, οι βιο - φυτοπροστατευτικές ουσίες (π.χ φερομόνες/σημειοχημικά, βοτανικής προέλευσης ουσίες, επαγωγείς της άμυνας των φυτών σε παθογόνα και έντομα) αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την υλοποίηση των στόχων της νέας Κ.Α.Π. Η νομοθεσία της Ε.Ε { Καν. (ΕΚ) 1107/2009 } για τη διάθεση των ΦΠ στην αφορά δεν αναγνωρίζει τα βιο - φυτοπροστατευτικά ως ξεχωριστή κατηγορία ενώ καθορίζει κριτήρια για τον χαρακτηρισμό δ.ο ως ''χαμηλού κινδύνου'' για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με προβλεπόμενο μειωμένο χρονοδιάγραμμα αξιολόγησης/αδειοδότησης. Πολλές βιοφυτοπροστατευτικές ουσίες εμπίπτουν στην κατηγορία ουσιών ''χαμηλού κινδύνου''. Σήμερα, 162 δραστικές ουσίες (δ.ο) με φυτοπροστατευτική δράση εναντίον εντόμων και ακάρεων γεωργικής σημασίας είναι εγκεκριμένες στην Ε.Ε, 22 από αυτές είναι υποψήφιες για υποκατάσταση, ενώ 44 δ.ο είναι βιοεντομοκτόνα. Κατά τα τέσσερα τελευταία χρόνια, 10 υποψήφιες για υποκατάσταση δ.ο αποσύρθηκαν: α - cypermethrin, bifenthrin, dimethoate, ethoprophos, fenamiphos, fenbutatin oxide, fipronil, lufenuron, methomyl, thiacloprid. Οι εγκεκριμένες βιο - εντομοκτόνες/ακαρεοκτόνες δραστικές περιλαμβάνουν ουσίες μικροβιακής προέλευσης όπως βακτήρια (π.χ στελέχη Bacillus thuringiensis) με δράση εναντίον λεπιδοπτέρων και διπτέρων, μύκητες (π.χ στελέχη Beauveria bassiana, Akanthomyces muscarius, Isarea fumosorosea, Metarhizium anisopliae var. anisopliae εναντίον μαλακόσωμων εντόμων ή ακάρεων), ιοί (π.χ Cydia pomonella granulosis virus), φερομόνες για την αντιμετώπιση κυρίως λεπιδοπτέρων και διπτέρων, φυσικής προέλευσης ουσίες (π.χ φυτικά εκχυλίσματα/έλαια, λιπαρά οξέα, πύρεθρο, γη διατόμων, σπινοσίνες) εναντίον πολλών εντόμων και ακάρεων σε αρκετές καλλιέργειες. Επιπλέον, βρίσκονται υπό διαδικασία έγκρισης 13 δ.ο με δράση εναντίον εντόμων γεωργικής σημασίας, οκτώ από τις οποίες βιο-εντομοκτόνες/ακαρεοκτόνες (π.χ Metarhizium brunneum - έντομα εδάφους, αλευρώδεις, θρίπες, ακάρεα σε πολλές υπαίθριες και θερμοκηπιακές καλλιέργειες, Cryptophlebia peltastica nucleopolyhedrovirus strain SouthAfrica - καρπόκαψα μηλιάς, Phthorimaea operculella granulovirus - Φθοριμαία, κ.α) Βιβλιογραφία Πρακτικά 8ης Πανελλήνιας Συνάντησης Φυτοπροστασίας 21 - 24 Φεβρουαρίου 2023, Λάρισα ΚΑΡΑΜΑΟΥΝΑ Φ., ΛΥΚΟΓΙΑΝΝΗ Μ., ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Λ Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο